جهت تعیین تاثیر هر پروژه بر محیط زیست، بایستی یک برنامه مناسب برای پایش مداوم EMP تدوین شود. برنامه مدیریت محیط زیست باید شامل تمام برنامه های کاهش پیامدهای زیست محیطی در تمامی فعالیت های دوران ساخت، بهره برداری و کل چرخه حیات ‌باشد تا اثرات منفی ناشی از فعالیت های پروژه بر محیط زیست را به حداقل برساند.

همچنین طرح پایش زیست محیطی برای انظباق با مقررات زیست محیطی مختلف نیز در این برنامه توصیف می شود. برنامه مدیریت زیست محیطی (EMP)، برنامه ای است که جهت اطمینان از این موضوع که تمامی پیمانکاران و مشاوران خطرات بالقوه زیست محیطی ناشی از اجرای پروژه پیشنهادی را درک نموده و در نتیجه اقدامات لازم را برای مدیریت صحیح آن ریسک ها انجام می دهند.

EMP همچنین پیاده سازی پروژه را مطابق با طراحی های مناسب در راستای کاهش آثار سوء زیست محیطی در چرخه حیات آن پروژه تضمین می نماید.

این برنامه مشکلات موجود و بالقوه ای را که ممکن است بر محیط‌زیست تاثیر منفی بگذارد، تشریح کرده و در صورت لزوم اقدامات اصلاحی را توصیه می کند. همچنین این طرح نقش‌ ها و مسئولیت های پرسنل کلیدی و پیمانکارانی را که مسئول پروژه پیشنهادی هستند، مشخص می کند.

مزیت کلیدی EMP این است که هر سازمان به وسلیه برنامه مدیریت محیط زیست می تواند در بهبود کیفیت محیط زیست مشارکت داشته باشد. مزایای دیگر EMP عبارتند از کنترل هزینه ها و بهبود روابط ذی نفعان.

اهداف برنامه مدیریت زیست محیطی (EMP)

هدف اصلی EMP ارائه اطلاعات در مورد پروژه پیشنهادی در چارچوب منطقه‌ای یا محلی است. این برنامه بر این نکته تاکید دارد که چگونه فعالیت پیشنهادی ممکن است بر عوامل محیطی مرتبط تاثیر بگذارد و اینکه چگونه این اثرات تعدیل و مدیریت می ‌شوند تا از نظر زیست ‌محیطی قابل‌قبول باشند. اهداف EMP عبارتند از:

• تعریف تمامی مولفه های پروژه پیشنهادی به گونه ای که قابلیت تایید داشته باشد.
• شناسایی اثرات و ریسک های مرتبط با پروژه پیشنهادی
• ارائه برنامه مدیریت زیست محیطی به گونه ای که نشان دهد اثرات زیست محیطی ناشی از پروژه پیشنهادی و همچنین اثرات تجمعی آن به طور قابل قبولی مدیریت می شود.
• ارائه مستنداتی که به طور واضح ثابت کند پروژه پیشنهادی به چه دلیل باید مورد پذیرش قرار گیرد.

دلایل تهیه برنامه مدیریت زیست محیطی (EMP)

برنامه مدیریت زیست محیطی ابزار ارزشمندی است برای:

• تعیین جزئیات اینکه اقدامات مدیریت زیست محیطی توسط چه کسی، کجا، چرا و چه زمانی به انجام می رسند.
• ارائه بهتر برنامه کنترل مدیریت محیط زیست در طول چرخه حیات یک پروژه به ارگان‌ های حقوقی و شرکت ها و پیمانکاران، تدوین کنندگان و سایر ذی‌نفعان
• امکان اطمینان از اینکه تعهدات زیست محیطی پروژه به درستی انجام شود

انواع برنامه مدیریت زیست محیطی (EMP)

برنامه مدیریت زیست محیطی می تواند در زمان های مختلفی در طول چرخه حیات یک پروژه تهیه شود که معمولا به صورت های زیر است:

• برنامه مدیریت زیست محیطی دوران ساخت
• برنامه مدیریت زیست محیطی دوران بهره برداری

و در برخی از کشورها:

• برنامه مدیریت زیست محیطی در زمان تخریب

عناصر اصلی برنامه مدیریت زیست محیطی

همان‌طور که گفته شد هدف اصلی تهیه برنامه مدیریت زیست محیطی فراهم نمودن ابزارهایی مدیریتی برای شناسایی اثرات محیط زیستی ناشی از فعالیت های مختلف بوده به گونه ای که میزان اثرات شناسایی شده را به وسیله کنترل و پایش محیط زیستی مشخص نماید.

بنابراین EMP برای اطمینان از اجرای مناسب هر پروژه انجام می شود و روشی برای کنترل و پیشگیری از اثرات منفی یک پروژه بر محیط زیست، بهداشت عمومی و سلامت زیست بوم هایی است که زندگی انسان ها به آن ها وابسته است. عناصر اصلی یک برنامه مدیریت زیست محیطی عبارت است از:

1. پایش
2. نظارت و بازرسی
3. آموزش
4. مشارکت های مردمی

---